ประวัติศาสตร์ของไพ่ และความหมายในการออกแบบ

เกมไพ่ เป็นเกมที่มักจะถูกหยิบยกขึ้นมาเล่นกันเพื่อความบันเทิง ซึ่งไพ่ที่เล่นกันอยู่ทุกวันนี้เชื่อว่ายังมีอีกหลายคนที่ไม่เคยรู้ที่มา และไม่ได้เข้าใจความหมายของไพ่แต่ละใบเลย การออกแบบไพ่นั้นจะเรียกว่าถูกออกแบบมาอย่างลึกซึ้งก็คงไม่ผิดนัก เพราะมีการใส่รายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ลงไปอยู่พอสมควร ฉะนั้น ลองมาทำความรู้จักประวัติศาสตร์ของไพ่ และทำความเข้าใจความหมายของการออกแบบไพ่กันค่ะ 

ประวัติศาสตร์ของไพ่

ไพ่มีต้นกำเนิดมาจากประเทศจีน อินเดีย และเปอร์เซีย จากนั้นได้เผยแพร่ไปยังยุโรปเพราะมีการค้าขายด้วยกัน โดยมีหลักฐานที่บ่งชี้ว่ามีการปรากฏของไพ่ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์เมื่อปี ค.ศ.1377 แล้วเผยแพร่ไปหลายเมืองใหญ่ในยุโรป ทั้งปารีส บาร์เซโลน่า โรเซนบอร์ก ฟลอเรนส์ บาเซิล รวมถึงเมืองท่าที่มีการเดินเรือไปยังที่ต่าง ๆ อีกด้วย โดยเชื่อกันว่าในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 14 -15 การเล่นไพ่เป็นที่นิยมกันมากในสังคมยุโรป ซึ่งความนิยมนั้นก็แผ่ไปเป็นวงกว้าง จนกษัตริย์และศาสนจักรมีคำสั่งห้ามเล่นไพ่กันเลยทีเดียว

การออกแบบไพ่และความหมายโดยรวม

ปกติแล้วไพ่ 1 สำรับที่ใช้กันจะใช้ไพ่ 52 ใบ โดยไม่ได้รวมไพ่โจ๊กเกอร์เข้าไป หลักการออกแบบของไพ่ก็มีรูปแบบที่น่าสนใจอยู่ไม่น้อย ก็คือ

• การมีไพ่ 52 ใบ – ในไพ่ 1 สำรับ ที่มี 52 ใบ มาจากจำนวนสัปดาห์ใน 1 ปี
• ดอกไพ่ – ไพ่ 52 ใบนี้ แบ่งออกเป็น 4 ชุด ชุดละ 13 ใบ ตามดอกไพ่ มีความหมายคือ ข้างขึ้นข้างแรม
• การแบ่งสี – จะแบ่งครึ่งออกเป็นสีแดงและสีดำ แทนความหมายว่าโลกแบ่งเป็น 2 ส่วน คือด้านสว่างและด้านมืดโดยไพ่สีแดงจะมี 26 ใบ หมายถึง โลกด้านสว่าง และไพ่สีดำ 26 ใบ หมายถึง โลกด้านมืดนั่นเอง
• เกี่ยวกับตัวเลขของไพ่ – ผลรวมของไพ่ทั้ง 52 ใบ จะรวมกันได้ 364 แต้ม (J = 11 แต้ม, K = 12 แต้ม, K = 13 แต้ม)
• ไพ่โจ๊กเกอร์ – จะมีค่า 1 แต้ม ใน 1 สำรับจะมี 2 ใบ เมื่อนำมารวมแล้วจะได้ 365 และ 366 แต้ม ซึ่งจะเท่ากับจำนวนวันใน 1 ปีนั่นเอง

ความหมายของสัญลักษณ์ J, Q, K และดอกไพ่

1. ไพ่ J (Jack), Q (Queen), K (King) 

จะใช้แทนจำกัดความเป็นมนุษย์

• J หรือ Jack เป็นสัญลักษณ์แทนความหมายว่า ชายหนุ่ม 
• Q หรือ Queen เป็นสัญลักษณ์แทนความหมายว่า หญิงสาว
• K หรือ King เป็นสัญลักษณ์แทนความหมายว่า ชายสูงวัย

2. ดอกไพ่

ดอกไพ่ ได้แก่ ดอกจิก, ข้าวหลามตัด, โพธิ์ดำ และโพธิ์แดง จะใช้แทนสิ่งสำคัญในชีวิตของคน ช่วงอายุ ฤดูกาล และธาตุ 

สิ่งสำคัญในชีวิต

• ดอกจิก หรือ Clover สัญลักษณ์เป็นรูปใบโคฟเวอร์ ซึ่งเป็นลักษณะใบไม้กลมมนสามแฉกสีดำ แสดงถึง การเรียน ความรู้ การงาน ความก้าวหน้า ความสำเร็จ
• ข้าวหลามตัด หรือ Diamond สัญลักษณ์เป็นรูปสี่เหลี่ยม ขนมเปียกปูนสีแดง แสดงถึง การเงิน ทรัพย์สมบัติ โชคลาภ โอกาส
• โพธิ์ดำ หรือ Spear สัญลักษณ์เป็นใบโพธิ์สีดำ แสดงถึง อุปสรรค ปัญหา การตัดสินใจ การระวังตัว หรือบางครั้งก็อาจจะหมายถึงความตายก็ได้เช่นกัน
• โพธิ์แดง หรือ Heart สัญลักษณ์เป็นหัวใจสีแดง แสดงถึง ความรัก จิตใจ อารมณ์ ความรู้สึก ความปรารถนา ความสุข ความสมหวัง

ช่วงอายุ

• ดอกจิก จะใช้แทน วัยกลางคน
• ข้าวหลามตัด จะใช้แทน วัยรุ่น
• โพธิ์ดำ จะใช้แทน วัยชรา
• โพธิ์แดง จะใช้แทน วัยเยาว์

ฤดูกาล

• ดอกจิก คือ ฤดูใบไม้ร่วง
• ข้าวหลามตัด คือ ฤดูร้อน 
• โพธิ์ดำ คือ ฤดูหนาว
• โพธิ์แดง คือ ฤดูใบไม้ผลิ

ธาตุ

• ดอกจิก คือ ธาตุไฟ
• ข้าวหลามตัด คือ ธาตุดิน
• โพธิ์ดำ คือ ธาตุลม
• โพธิ์แดง คือ ธาตุน้ำ

ความหมายของหน้าไพ่แต่ละหน้า

การออกแบบไพ่แต่ละใบก็ต้องออกแบบเพื่อสื่อถึงความหมาย ถ้าสังเกตดี ๆ ล่ะก็ จะเห็นว่าแต่ละใบจะไม่ได้มีการออกแบบที่เหมือนกัน เช่น การหันหน้าเข้าหาดอกไพ่ หรือการหันข้างให้ดอกไพ่ ซึ่งความหมายของการออกแบบไพ่แต่ละใบ จะมีดังนี้

J กับ K ดอกจิก

• ไพ่ J หรือ Jack ดอกจิก ลักษณะของไพ่คือ Jack จะหันหลังให้ดอกจิก
• ไพ่ K หรือ King ลักษณะของไพ่คือ King จะหันข้างให้ดอกจิก

ความหมายของไพ่ก็คือ ตอนยังเป็นเด็กจะเป็นคนที่ชอบเที่ยวเล่นมากกว่า ไม่ได้ใส่ใจกับการศึกษาหาความรู้เท่าที่ควร แต่พอเติบโตขึ้นมาจึงจะให้ความใส่ใจกับการศึกษาหาความรู้มากขึ้น

J กับ K ข้าวหลามตัด

• ไพ่ J หรือ Jack ข้าวหลามตัด ลักษณะของไพ่คือ Jack จะหันข้างให้ข้าวหลามตัด
• ไพ่ K ข้าวหลามตัด ลักษณะของ King หากมองดี ๆ ด้วยมองตรงไปที่ไพ่ 

ความหมายของไพ่จะหมายถึง คนในวัยหนุ่มมักจะไม่ได้สนใจเรื่องของการเก็บออมทรัพย์สมบัติ ใช้จ่ายตามความพอใจของตนเอง หาเงินมาเท่าไหร่ก็จะใช้จนหมด แต่เมื่อมีอายุมากขึ้น ความรับผิดชอบเรื่องต่าง ๆ ในชีวิตมากขึ้น จึงจะเริ่มมีการวางแผนการเงิน มีการออมเงินมากขึ้น

J กับ K โพธิ์แดง

• ไพ่ J หรือ Jack โพธิ์แดง ลักษณะของ Jack จะหันหน้ามองไปทางโพธิ์แดง
• ส่วนไพ่ K หรือ King โพธิ์แดง ลักษณะของ King จะหันไปทางโพธิ์แดงเพียงเล็กน้อย

ให้ความหมายถึง ความรัก โดยคนในวัยหนุ่ม จะให้ความสนใจเกี่ยวกับความรักมากเป็นพิเศษ แต่เมื่อโตขึ้น มีอายุมากขึ้น เรื่องความรักจะถูกลดความสนใจลง แต่จะมีความสนใจในเรื่องอื่น ๆ เข้ามาแทน เช่น เรื่องเงินทอง หรือเรื่องการงาน

J, K และ Q โพธิ์ดำ

ไพ่โพธิ์ดำจะมีความแตกต่างจากไพ่ดอกอื่น ๆ คือทั้ง Jack, Queen และ King จะหันหลังให้กับไพ่โพธิ์ดำทั้งหมด นั่นก็เปรียบถึง คนทุกคนไม่ว่าเป็นวัยหนุ่มสาวหรือวัยแก่ ต่างก็กลัวความตาย ซึ่งไม่มีใครอยากตายกันทั้งนั้น

จะเห็นได้เลยว่าไพ่นั้นไม่ได้ทำออกมาเพื่อตอบสนองแค่การเล่นเพื่อความบันเทิงเพียงอย่างเดียว แต่การใส่สัญลักษณ์ที่สื่อถึงความหมายในแบบต่าง ๆ นั้น ทำให้สามารถนำไพ่ไปใช้ในทางโหราศาสตร์เพื่อการทำนายสิ่งต่าง ๆ ได้อีกด้วยนั่นเอง